Wiatry Adriatyku

Morze Adriatyckie jest popularnym miejscem dla żeglarzy z całej Europy. Warunki są zróżnicowane i oferują spokojne żeglowanie dla początkujących i rodzin z dziećmi, jak również bardziej wymagające warunki dla poszukiwaczy adrenaliny i żeglarzy, którzy chcą wziąć udział w jednym z wielu regat, które odbywają się przez cały rok. Aby czerpać jak najwięcej korzyści z żeglowania, warto wiedzieć, jakie wiatry występują w tym regionie, skąd pochodzą, jak Chorwaci i ich sąsiedzi odnoszą się do nich i jak należy w nich żeglować.

Jeśli regularnie wybierasz się na rejsy jachtowe do Chorwacji, z pewnością miałeś już przyjemność doświadczyć regularnie występującej Bory (lub bora). Bora to zimny, bardzo silny wiatr, którego porywy z łatwością osiągają siłę huraganu (najwyższy stopień w skali Beauforta, wieje z prędkością ponad 30 m/s). Jest to wiatr typowy dla wschodniego Adriatyku i wieje od lądu do morza z północy na północny wschód, gdzie ulega wpływom zderzenia z ciepłym powietrzem nad morzem.

Kierunek Bora, a tym samym napędzanych przez niego fal, zmienia się często i bez ostrzeżenia, co utrudnia nawigację i manewrowanie łodzią. Z jednej strony, w pobliżu kilkudziesięciu przybrzeżnych wysp, Bora nie ma szans na rozpędzenie się i choć nie wytwarza dużych fal, to jednak tworzy fale, które są chwiejne i trudne do odczytania.

Na otwartym morzu jednak Bora naprawdę pokazuje na co ją stać. Chociaż wywołuje fale o wysokości do trzech metrów i przynosi silne podmuchy wiatru, żeglowanie w tych warunkach jest nieco łagodniejsze - ale bardziej niebezpieczne dla mniej doświadczonych żeglarzy.

Bora jest również podstępna w tym sensie, że często pojawia się znienacka, bez przewidywania warunków pogodowych. Ten typowy chorwacki wiatr powstaje na szczytach gór jako duża masa zimnego powietrza, które następnie nabiera prędkości w drodze do doliny. Kiedy zderza się z cieplejszym powietrzem w dolinie i nad morzem, powoduje potężne fale. Efekt ten jest najbardziej dramatyczny zimą.

Gdzie Bora jest najsilniejsza?

Bora jest najsilniejsza w północnych obszarach Adriatyku. Konkretnie w kanale Velebit (Pag), zatoce Kvarner (Krk, Cres, Rab, Goli Otok) i na Riwierze Makarskiej. Im dalej w południową część Adriatyku, tym Bora staje się słabsza. Lekka Bora znana jako Burin, wieje zazwyczaj w nocy i pod wieloma względami ma podobne cechy do Mistrala.

Innym typowym wiatrem dla Adriatyku i całego basenu Morza Śródziemnego jest Sirocco (lub Jugo , jak jest znany lokalnie). Pogoda, którą przynosi Sirocco, jego czas trwania i siła zależą, podobnie jak w przypadku Bora, od pory roku. Ogólnie rzecz biorąc, Sirocco wiąże się z wysoką wilgotnością, dużą zawartością soli w powietrzu, parną pogodą, deszczem i czasami cząstkami pyłu i piasku z Sahary i północnych wybrzeży Afryki. Takie powietrze jest korzystne dla osób z problemami układu oddechowego, a także jest dobre dla wszelkiego rodzaju flory.

Kiedy można spotkać się z Sirocco?

Latem zwykle nie wieje dłużej niż kilka dni, ale zimą może trwać nawet kilka tygodni. Zazwyczaj nie jest to bardzo silny i porywisty wiatr, ale szczególnie zimą może z łatwością osiągnąć siłę wichury, a wiatry unoszą wodę w 30-metrowe fale o wysokości nawet 4 metrów. Z kolei latem czeka Cię przyjemna żegluga przy świeżym wietrze.

Gdzie najczęściej występuje Sirocco (Jugo)?

Sirocco występuje głównie w centralnych regionach Półwyspu Bałkańskiego, wzdłuż brzegów Morza Adriatyckiego i napływa z południowego wschodu. Oznacza to, że najsilniejszych fal można się spodziewać w północnej części wysp, gdzie fala może wznieść się na wysokość 100 metrów, a wiatr może ją przenieść na brzeg nawet na pół kilometra. Na szczęście Sirocco można dobrze przewidzieć dzięki ciśnieniu powietrza, wilgotności i zachmurzeniu, które suche powietrze z Sahary zbiera podczas podróży przez morze. To również daje żeglarzom dużo czasu na znalezienie bezpiecznego portu, osłoniętego kotwicowiska lub na dostosowanie trasy.

Wiatr Mistral(maestral lub zmorac) jest ponownie zależny od pory roku. Nie jest to wiatr zdradliwy, ale może dostarczyć nieco emocji miłośnikom sportów wodnych. Występuje głównie od wiosny do jesieni, nie utrzymuje się przez dłuższy czas. Zimą i wczesną wiosną jest stosunkowo silny i zimny, natomiast w sezonie letnim jest to przyjemny, orzeźwiający wiatr, który nie generuje wysokich fal. Kiedy jednak fale się pojawiają, są krótkie i gryzące i mogą przyprawić niedoświadczonych żeglarzy o chorobę morską.

Jest bardziej intensywny w południowej części Adriatyku, gdzie płynie z Zatoki Biskajskiej na zachodnim wybrzeżu Francji, ale korzystnie, przychodzi w regularnych odstępach czasu. Ponieważ jego początku można spodziewać się około południa, a słabnie on wraz z zachodem słońca, jest on również czasami określany jako bryza dzienna. Kiedy prognozowany jest Mistral, zarówno doświadczeni żeglarze jak i miejscowi doradzą ci, że nie ma sensu wypływać przed 10 rano. Mistral zazwyczaj kojarzy się z ładną, słoneczną pogodą i stwarza idealne warunki zarówno dla żeglarzy jak i surferów.

Libeccio jest wiatrem północno-zachodnim do zachodniego, który można spotkać w całym basenie Morza Śródziemnego, a więc także na Adriatyku. Ponieważ jest znany przez wiele ludów wzdłuż wybrzeża Morza Śródziemnego, można usłyszeć również takie nazwy jaklebić, leveche, llebeig, lbić, labech lub livas. W Chorwacji jednak najczęściej spotykaną nazwą tego nieprzewidywalnego wiatru jest lebić lub garbin. Żeglarze nie darzą go szczególną sympatią, ponieważ przynosi on sztormy, a zwłaszcza nieprzewidywalne fale, które przychodzą z różnych kierunków i krzyżują się ze sobą (tzw. "morze krzyżowe").

Kiedy Libeccio lub Garbin, występują najczęściej?

Libeccio jest również dość trudny do przewidzenia. Często pojawia się jako pogłos Sirocco i prekursor frontu chłodnego. Sam w sobie wiatr ten jest wilgotny i gorący, powoduje wysokie fale i gwałtowne burze, które są szczególnie niebezpieczne dla mniejszych łodzi. Przy pierwszych oznakach Libeccio należy szukać bezpiecznej i osłoniętej mariny lub kotwicowiska na zawietrznej południowej do południowo-wschodniej stronie wyspy. Nieprzyjemną wiadomością dla każdego, kto planuje żeglowanie w Chorwacji w okresie letnim jest to, że pojawia się on najczęściej od czerwca do sierpnia. Z drugiej strony, nigdy nie trwa zbyt długo.

Marin jest również typowym wiatrem Morza Śródziemnego, ale spotkasz go również na Adriatyku. Podobnie jak Sirocco, wieje on z południowego wschodu i ma tendencję doskręcania na południe. Ponieważ wieje od morza i z cieplejszych obszarów, jest cieplejszy i przynosi ze sobą dużą wilgotność i zamglenie. W kontakcie z chłodniejszym powietrzem nad lądem wilgoć skrapla się, prowadząc do intensywnych opadów i mgły związanej z Marinem, co pogarsza widoczność. Marin jest silniejszy na morzu i słabnie w miarę zbliżania się do lądu.

Teraz trzeba tylko złapać wiatr w żagle. Którą łódź wybierzesz?