PANIEK NIET: omgaan met noodsituaties op zee

Op een zeilvakantie zijn noodsituaties meestal niet je eerste gedachte, niet omdat je onverantwoordelijk zou zijn, maar gewoon omdat het makkelijker is om je te concentreren op plezier maken. Maar...

Soms gaat er iets mis, soms gebeurt er iets dat ons dwingt om procedures te gebruiken die we kennen maar nog niet hebben ervaren in een echt noodscenario.

In deze gevallen maken de procedures en vooral de houding het verschil.

Houding is absoluut het belangrijkste aspect voor iedereen die de leiding neemt over een vaartuig, ongeacht hun ervaring of de grootte van de boot in kwestie. We hebben het hier over bewustzijn en verantwoordelijkheid.

We weten maar al te goed dat het feit dat er "schipper" op je rug geschreven staat of dat je beweert schipper te zijn, je niet automatisch tot kapitein van een boot maakt. Je moet het laten zien en daarom erkend worden in die rol. Waarom? Omdat het een rol is die je dag na dag verdient door het vertrouwen van de mensen aan boord die de bemanning vormen.

Het eerste wat je moet onthouden is dat de zee echt enorm groot is, en om hulp vragen is niet precies hetzelfde als een vriend opbellen en zeggen: "Hé Joe, mijn auto is kapot gegaan voor de pub Red Lion, kun je me komen ophalen en trakteer ik je op een biertje?".

Mijn eerste advies is datje altijdmet z'n tweeën moet zijn voor alle procedures aan boord: zorg ervoor dat minstens twee bemanningsleden onmiddellijk de brandblussers aan boord kunnen vinden en weten hoe ze te gebruiken(trouwens, hoe blus je een brand als het spek in de pan vlam vat en uit de hand loopt? het antwoord staat onderaan het artikel); zorg ervoor dat minstens twee bemanningsleden weten hoe ze het reddingsvlot te water moeten laten en gebruiken, terwijl nog eens twee weten hoe ze visuele noodsignalen moeten gebruiken.

In lijn met deze regel is het belangrijk om ervoor te zorgen dat ten minste twee bemanningsleden vaardig zijn in het gebruik van de VHF-radio en instrumenten kunnen lezen om ten minste de exacte GPS-positie door te geven.

Vergeet niet dat als je niet in je eigen land bent (of als je de lokale taal niet goed beheerst), de internationale taal voor maritieme noodgevallen Engels is, een taal die operators over de hele wereld met voldoende vaardigheid kunnen spreken. Het is handig om, voordat je gaat varen, een oproep te simuleren om die paar Engelse zinnen te leren die nodig zijn voor eenvoudige maar effectieve communicatie.

De problemen hebben zich voorgedaan, we moeten om hulp vragen. Zoals ik al zei, ten eerste, blijf kalm.

Er zijn zowel vocale als visuele signalen.

Laten we beginnen met vocale communicatie: de eenvoudigste en meest directe methode is het gebruik van een mobiele telefoon. Als je binnen het bereik van een telefoonsignaal bent, hoef je alleen maar de kustwacht te bellen en de details van de noodsituatie en je locatie door te geven. Zo simpel is het.

De meest gebruikte methode van vocale communicatie is echter de VHF-radio-oproep.

In tegenstelling tot een rechtstreekse oproep met een mobiele telefoon, wordt een VHF-oproep gericht aan iedereen die binnen het bereik van de radio luistert; daarom is de kans op hulp groter. De communicatie verloopt via het internationale noodkanaal (kanaal 16) en volgt gevestigde en nauwkeurige protocollen.

Er zijn drie niveaus van noodsituaties die via de radio kunnen worden gecommuniceerd: Mayday, Pan Pan en Securité. Alle drie niveaus volgen hetzelfde format.

De Mayday oproep (afgeleid van de Franse oorsprong "m'aider") wordt gebruikt om een onmiddellijk gevaar voor de integriteit van het schip of het leven van een of meer bemanningsleden te signaleren. De oproep moet de volgende informatie bevatten: de naam van het jacht, de GPS-positie, het type noodgeval (medisch, brand, zinkende boot, enz.) en het aantal bemanningsleden en hun toestand.

Voorbeeld van een MAYDAY-oproep

• "MAYDAY MAYDAY MAYDAY" (drie keer)
• "Yacht Lady F" (drie keer de naam van het jacht)
• "Onze positie is 44° 30' N 8° 30' E".
• "We vragen onmiddellijk assistentie vanwege een brand aan boord."
• "We hebben zes volwassenen en twee kinderen aan boord".
• "We maken het reddingsvlot klaar voor gebruik."
• "OVER"

Als er geen reactie komt op de oproep, herhaal deze dan na twee minuten; ga ondertussen zo goed mogelijk door met het aanpakken van de noodsituatie.

Ik raad je aan om een waterdicht blad met de gegevens van je boot te maken en in de buurt van je marifoonapparatuur op te hangen. Op deze manier kan, ongeacht de situatie, zelfs een onervaren bemanningslid de oproep doen. Voordat je met een nieuwe bemanning de zee op gaat, is het aan te raden om uit te leggen hoe je moet bellen. In je briefing moet je ook de basisprincipes van het gebruik van de marifoon uitleggen en waar je alle andere veiligheidsuitrusting kunt vinden.

Als de noodsituatie niet onmiddellijk levensbedreigend is (zoals een motorstoring), gebruiken we de Pan Pan -oproep (uit het Frans "Panne panne") en volgen we dezelfde procedure als bij de Mayday. De Securité-oproep daarentegen wordt meestal gebruikt door walstations om weerberichten of potentiële navigatiegevaren door te geven.

We kunnen het ook gebruiken om bijvoorbeeld een drijvende container in het midden van de zee te melden; in dit geval zal onze betrokkenheid eindigen zodra we bevestiging krijgen van de kustwacht dat zij de melding hebben overgenomen.

Als onze marifoon ermee is uitgerust, kunnen we een Digital Selective Calling (DSC)-oproep initiëren. Het apparaat - meestal herkenbaar aan een rode knop met het opschrift "Distress" - maakt een automatische Mayday-oproep mogelijk op een digitaal noodkanaal dat door alle stations aan wal of op zee wordt ontvangen. De oproep wordt gedaan door de noodknop 5 of 6 seconden ingedrukt te houden, waarna je een paar minuten wacht op antwoord. Na 10 of 12 minuten, als er geen reactie is, kun je de noodoproep herhalen of een gewone VHF-oproep doen.

Andere methoden die hier kort worden genoemd zijn onder andere de Emergency Position Indicating Radio Beacon (EPIRB), een drijvend apparaat (voor een jacht of persoonlijk) dat, als het wordt geactiveerd, onze positie doorgeeft via de satelliet.

Als we ons echt in blauw water bevinden, kunnen we een satelliettelefoon of een Single Sideband (SSB) radioapparaat gebruiken om oproepen te doen op HF- of MF-golven met groot bereik.

Niet minder belangrijk in geval van nood zijn visuele signalen (raketten, fakkels en rooksignalen) die, als ze geactiveerd worden, ervoor zorgen dat je zelfs kilometers ver weg gezien wordt, zowel overdag als 's nachts, en gemakkelijk opgemerkt wordt door een vliegtuig.

De belangrijkste regel om uit de problemen te komen is... om niet in de problemen te komen. Dit is een zeer wijze suggestie wanneer je achter het toetsenbord van een pc zit, maar het is een grotere uitdaging om het op zee in praktijk te brengen. Aan boord zijn voorbereiding, communicatie en voorzichtigheid de sleutelwoorden.

Als het slecht weer wordt, ga dan niet de zee op. Draag tijdens nachtelijke navigatie altijd reddingsvesten. Ga niet op blote voeten aan boord en zorg ervoor dat de hele bemanning op de hoogte is van noodprocedures en veiligheidsuitrusting. Ik zou nog pagina's en pagina's door kunnen gaan, maar het belangrijkste advies is om je te gedragen zoals je innerlijke stem zegt, de stem van zelfbehoud.

Als een pan vlam vat, GEBRUIK dan GEEN WATER: bij gebrek aan een blusdeken kan een deksel of zelfs een andere pan, die je bij het handvat vasthoudt, een geschikte afdekking zijn om het vuur te doven.

Vaarwel, maten, tot snel aan dek!