Vuurtorens gehuld in legendes

Vuurtorens maken al sinds de oudheid deel uit van onze geschiedenis. Ze dienden als bakens van hoop voor scheepsbemanningen die de haven naderden en als symbolen van avontuur voor velen. Maar voor degenen die deze vuurtorens bemande, werd het leven vaak gekenmerkt door eenzaamheid en barre, onherbergzame omstandigheden. Deze aanslag op hun geestelijk welzijn is misschien wel de reden waarom er zoveel spookverhalen en legenden in verband worden gebracht met vuurtorens, vaak geworteld in de tragische verhalen die zich binnen hun muren afspeelden.

Voordat we in de mythologie en legenden duiken, is het de moeite waard om een paar interessante feiten over vuurtorens te vermelden. Deze structuren begeleiden zeelieden al duizenden jaren. De meeste vuurtorens zijn echter gebouwd in de 19e en 20e eeuw, een periode die vaak de gouden eeuw van de moderne vuurtorens wordt genoemd. In de Verenigde Staten bijvoorbeeld nam het aantal vuurtorens dramatisch toe van slechts 16 in 1840 tot ongeveer 1.500 in 1940. Ook in Europa en zijn koloniën groeide het aantal vuurtorens aanzienlijk, hoewel de Verenigde Staten vandaag de dag nog steeds aan de leiding staan wat betreft hun totale aantal.

Vuurtorens in aantallen

• De hoogste vuurtoren ter wereld staat in Saoedi-Arabië. De Jeddah Port Control Tower is 133 meter hoog.
• Daarentegen is de kortste vuurtoren slechts 3 meter hoog. Dit is de vuurtoren op Hilbre Island bij Liverpool.
• De oudste vuurtoren is waarschijnlijk Pharos, ook wel bekend als de vuurtoren van Alexandrië. Hij werd gebouwd in Egypte door de Ptolemaeën tussen 280 en 247 voor Christus. De vuurtoren is niet bewaard gebleven en de geschatte vorm is alleen bekend uit geschriften. We zijn ook niet zeker van de hoogte, maar deze wordt geschat op 120-137 meter.
• De oudste vuurtoren die nog overeind staat, is de Toren van Hercules in de Spaanse stad La Coruña. Hij dateert uit de oudheid en heeft een plaats op de Werelderfgoedlijst van UNESCO verdiend.
• Vermoedelijk de meest gefotografeerde is de historische Portland Head Lighthouse op Cape Elizabeth in Maine. Geen wonder dat hij er vanuit elke hoek geweldig uitziet.
• De Phare du Creach vuurtoren bij Ushant, Frankrijk, is de meest lichtgevende vuurtoren ter wereld en verlicht tot 30 mijl ver. De Sullivan's Island Lighthouse in de Verenigde Staten heeft daarentegen hetzelfde bereik, maar zijn lichtsterkte is bijna 500 keer minder.
• Russische vuurtorens voorbij de poolcirkel worden aangedreven door kernenergie omdat het erg moeilijk zou zijn om er elektriciteit naartoe te brengen. Er zijn meer dan 1000 van zulke vuurtorens gebouwd, maar er zijn er momenteel nog maar ongeveer 130 in bedrijf.

Waarom zijn sommige bakens gestreept en andere wit? Wit wordt gebruikt als de vuurtoren tegen een donkere achtergrond staat, terwijl rode of zwarte strepen worden toegepast in lichtere omgevingen, zoals op lichtgekleurde kliffen, om ervoor te zorgen dat de vuurtoren opvalt als een duidelijk waarschuwingsteken.

De hoogte van een vuurtoren wordt bepaald met de kromming van de aarde in gedachten. Hoe hoger het licht boven de zeespiegel is, hoe verder het reikt. Het is echter belangrijk dat het licht zowel zichtbaar is voor verre schepen als voor schepen dichter bij de kust. Als het licht te hoog is, is het misschien niet zichtbaar voor schepen dichtbij land. Daarom zijn vuurtorens op kliffen meestal lager, omdat ze door hun hoogte al hoogte hebben, terwijl vuurtorens bij het wateroppervlak hoger worden gebouwd om de zichtbaarheid te garanderen.

Vuurtorens die dicht bij elkaar staan gebruiken altijd verschillende flitsfrequenties, zodat zeilers ze in het donker van elkaar kunnen onderscheiden. Het komt echter vaak voor dat vuurtorens op verafgelegen locaties hetzelfde flitspatroon gebruiken. Gezien de duizenden vuurtorens wereldwijd is het onpraktisch om voor elke vuurtoren een uniek patroon te maken.

Moderne vuurtorens zijn geautomatiseerd en hebben geen permanente bewaker nodig. In het verleden werden vuurtorenwachters echter geconfronteerd met isolatie, constant beukende golven en huilende winden, wat leidde tot het ontstaan van veel griezelige legendes die met deze bouwwerken in verband worden gebracht.

Een vuurtoren met de naam Hel

De vuurtoren van Tévennec in Bretagne, gelegen in de verraderlijke wateren van Raz de Sein die bekend staan om hun dodelijke stromingen, kreeg een beruchte reputatie als de "poort naar de hel". De problemen begonnen met de eerste vuurtorenwachter, die gek werd van stemmen die eisten dat hij het eiland verliet. Toen zijn opvolger hetzelfde lot onderging, werd besloten om de vuurtoren te bemannen met twee bewaarders, maar zelfs dit kon de bizarre gebeurtenissen niet stoppen.

De plaatselijke overlevering suggereerde dat het eiland werd achtervolgd door Ankou, een mythologisch wezen dat de dood symboliseert en waarvan werd geloofd dat het de zielen verzamelde van zeelieden die in de stromingen waren verdwaald. Pogingen om deze duistere associaties te verdrijven waren onder andere een exorcisme en het kerven van kruizen in de rotsen. De Franse regering koos voor een meer praktische aanpak en stond de volgende bewaker toe om met zijn gezin op het eiland te blijven wonen. Opmerkelijk genoeg maakte de familie Quéméré geen bovennatuurlijke gebeurtenissen mee. De vuurtoren werd in 1910 geautomatiseerd en bleef onbewoond.

Dit veranderde in 2016 toen Marc Pointud, voorzitter van de Franse vereniging voor het behoud van vuurtorens, er 60 dagen verbleef om geld in te zamelen voor de renovatie en zo de eerste bewoner in een eeuw werd. Zijn veilige terugkeer en de daaruit voortvloeiende aandacht hielpen om een nieuw licht op de vuurtoren te werpen, waardoor het verhaal op een positieve noot eindigde.

Vuurtorens als de vloek van generaties

Het verhaal van de familie Sharidan in Michigan is getekend door tragedie, nauw verweven met hun dienst in vuurtorens. Aaron Sharidan, een veteraan uit de Burgeroorlog, verhuisde met zijn vrouw Julia naar de South Manitou vuurtoren aan Lake Michigan en sloot zich aan bij de bijna 130 vuurtorenwachters in het gebied. Na 12 jaar eiste een tragische gebeurtenis het leven van Julia en hun jongste zoon, die tijdens een storm op zee verloren gingen. Hun lichamen werden nooit gevonden, maar er wordt gezegd dat hun geesten terugkeerden naar de vuurtoren en dat bezoekers beweerden dat ze hun stemmen hoorden.

De tegenslagen van de familie hielden daar niet op. Levi, de oudste zoon, kwam om bij het instorten van een spoorbrug in Kentucky en er werd geen lichaam gevonden. De vuurtorentaken gingen toen over op George, een andere zoon, die jarenlang met depressies kampte en vaak op zijn vrouw vertrouwde om de vuurtoren te beheren. Tragisch genoeg maakte George een eind aan zijn leven toen hij zijn oom bezocht die ook vuurtorenwachter was in Illinois, waarmee de tragische band van de familie met niet één, maar twee vuurtorens werd uitgebreid.

Vuurtorendynastie van Canada

Het verhaal van de vuurtoren van St. Lawrence op Île Verte, Canada, biedt een helderder verhaal, waarin de unieke nalatenschap van de familie Lindsay wordt belicht. Deze familie creëerde een vuurtorendynastie, te beginnen met Robert Noël Lindsay, die 40 jaar lang vuurtorenwachter was. De verantwoordelijkheid werd daarna achtereenvolgens doorgegeven aan zijn zoon, kleinzoon en achterkleinzoon. In 1964, met de automatisering van de vuurtoren, kwam er een einde aan de officiële functie van de familie Lindsay als vuurtorenwachter.

Hun band met de vuurtoren hield echter niet op. Ze gingen door als onofficiële beschermers. Rene Lindsay, de op één na laatste vuurtorenwachter, richtte samen met andere plaatselijke vuurtorenwachters de Lighthouse Keepers Association op. De familie Lindsay blijft toegewijd aan het bewaren en delen van de rijke geschiedenis en herinneringen aan de rol van hun voorouders in dit unieke beroep.

Hoewel vuurtorens meestal eenzaamheid symboliseren, zijn er veel die verre van eenzaam zijn vanwege hun unieke uiterlijk, historische betekenis of het prachtige uitzicht dat ze bieden - een natuurlijk voordeel van alle vuurtorens. Deze kenmerken maken bepaalde vuurtorens extreem populair onder bezoekers.

Toren van Hercules | Spanje

De Toren van Hercules, gelegen aan de ingang van de haven van La Coruña in Spanje, is de oudste overgebleven vuurtoren uit het oude Rome. Hoewel minder dan de helft van de structuur origineel is en de rest afkomstig is van een 18e-eeuwse reconstructie, is de mix naadloos.

De vuurtoren is vernoemd naar Hercules, die hier zou hebben gevochten, maar de aantrekkingskracht gaat verder dan de legende. De omgeving is rijk aan geschiedenis, met Romeinse architectuur, een park vol standbeelden, een islamitische begraafplaats en rotstekeningen uit de IJzertijd.

Chania | Kreta

De historische vuurtoren in Chania is een opvallend oriëntatiepunt dat de toegang tot de haven aangeeft. De vuurtoren werd in de 16e eeuw gebouwd door de Venetianen en heeft een intrigerende gelijkenis met de minaret van een moskee. Dit is een bewijs van de diverse culturele geschiedenis van Kreta, dat onder controle stond van het Ottomaanse Rijk voordat het deel ging uitmaken van Griekenland. Elk van deze culturen heeft een stempel gedrukt op de vuurtoren, wat heeft geresulteerd in een unieke architectonische mix. Tegen de schilderachtige achtergrond van de historische haven is het een populaire en visueel boeiende attractie.

Tourlitis | Griekenland

Het is bijna niet te geloven dat de vuurtoren van Tourlitis, op een rots bij de haven van Andros, een echte vuurtoren is. Hij is slechts 7 meter hoog en de door de zee uitgehouwen rots draagt bij aan zijn hoogte. Deze schilderachtige vuurtoren, rijk aan geschiedenis, is eigenlijk een recente constructie, gebouwd in de jaren 1990 om de oorspronkelijke vuurtoren te vervangen die tijdens de Tweede Wereldoorlog werd verwoest.

Formentor | Mallorca

De vuurtoren van Formentor is een bekend herkenningspunt en een populaire excursiebestemming op Mallorca. De vuurtoren staat op het meest noordelijke punt van het eiland, op een steile klif die dramatisch afdaalt in zee. Het uitzicht, zowel vanaf de klif als vanaf de zee eronder, is adembenemend. Het licht van de vuurtoren staat ongeveer 210 meter boven de zeespiegel en is indrukwekkend en indrukwekkend.

Île Vierge | Frankrijk

Dit eilandje, dat de zuidwestelijke grens van het Kanaal markeert, wordt geconfronteerd met de hevige stormen en golven van het kanaal. Indrukwekkend genoeg staat hier een van de hoogste vuurtorens ter wereld. De 82 meter hoge vuurtoren is nog indrukwekkender door de massieve granieten muren en de aanwezigheid van een kleinere, oudere toren in de buurt. Bezoekers die de 397 treden van de wenteltrap willen beklimmen, worden beloond met een spectaculair uitzicht over het Kanaal vanuit de lampenkamer. De reis naar boven is ook visueel verbluffend, met de binnenmuren van de vuurtoren bekleed met witte opalen tegels die niet alleen vocht tegengaan, maar ook het zonlicht prachtig reflecteren.